آسانسور هیدرولیک خانگی چیست ؟

آسانسور هیدرولیک تقریبا ایمن ترین نوع آسانسورها هستند. دلیل این موضوع این است که به خاطر ماهیت لخت سیستم هیدرولیک عملا سقوط در آسانسورهای هیدرولیک اتفاق نمی افتد. البته همین موضوع باعث این می شود که آسانسورهای هیدرولیکی محدودیت هایی داشته باشند، از جمله محدودیت در سرعت و شتاب اما به طور کلی آسانسورهیدرولیک حرکتی نرم و روان تر از آسانسورهای کششی دارند.

آسانسور هیدورلیک چیست؟

آسانسور هیدورلیک چیست ؟

آسانسور هیدرولیک: نوعی اسانسور که توسط جک هیدرولیکی کابین را به حرکت در می آورد.

هیدرولیک: عملی است که در تولید، انتقال و تبدیل نیرو توسط مایع تحت فشار انجام می پذیرد.

آسانسورهای هیدرولیکی سیستمی کاملاً شناخته شده هستند که در صدها آسانسور در سراسر دنیا (در کنار سیستم های کششی) و همچنین مقدار زیادی ماشین آلات و تجهیزات آسانسور با استفاده از همین اصول استفاده می شود.

معمولاً آسانسور هیدرولیکی دارای یک اتاق ماشین است که در آن پمپ، مایع و موتور قرار می‌گیرند، بنابراین ممکن است فضایی بیشتری از حد انتظار داشته باشید. بنابراین می‌توانید آسانسور بدون موتورخانه MRL را که عموماً ماشین آلات و غیره را در داخل شافت قرار می‌دهند، با توجه به بخش راهنمایی که در پشت آسانسور موجود است تهیه کنید و آنها را به گزینه کمتری در فضای مجازی تبدیل کنید.

شیوه کار آسانسور هیدرولیک چطور می باشد؟

پمپ مایعات را از مخزن به داخل لوله منتهی به سیلندر منتقل می‌کند. با باز شدن شیر، مایع تحت فشار مسیر کمترین مقاومت را طی می‌کند و به مخزن سیال برمی‌گردد. اما وقتی شیر بسته است، مایع تحت فشار جایی ندارد جز رفتن به سیلندر. با جمع شدن مایعات در سیلندر، پیستون را به سمت بالا هل داده و کابین آسانسور را بلند می‌کند.

وقتی ماشین به کف صحیح نزدیک می‌شود، سیستم کنترل سیگنالی را به موتور الکتریکی ارسال می‌کند تا پمپ به تدریج خاموش شود. با خاموش شدن پمپ، دیگر حرکتی به داخل سیلندر جریان پیدا نمی‌کند، اما نیروی سیالی که از قبل در سیلندر است، نمی‌تواند فرار کند (نمی‌تواند از طریق پمپ به عقب جریان یابد و شیر هنوز بسته است). پیستون روی مایع قرار می‌گیرد و ماشین در همانجایی که هست باقی می‌ماند.

برای پایین آمدن، سیستم کنترل آسانسور سیگنالی را به سوپاپ ارسال می‌کند. سوپاپ توسط یک سوئیچ شیر برقی پایه به صورت الکتریکی کار می‌کند. هنگامی که سلونوئید شیر را باز می‌کند، مایعی که در سیلندر جمع شده است می‌تواند به داخل مخزن مایع خارج شود. وزن سیستم حرکتی (ماشین) و محموله روی پیستون فشار می‌آورد و همین امر مایع را به داخل مخزن سوق می‌دهد. بخش حرکتی کم کم به سمت پایین می‌آید. برای متوقف کردن ماشین در یک طبقه پایینی، سیستم کنترل دوباره شیر را به همان صورت گفته شده می‌بندد.

به بیان دیگر اگر بخواهیم چگونگی کار آسانسورهای هیدرولیک راخلاصه بازگو کنیم باید بگوییم:

آسانسورهای هیدرولیک بر اساس یک اصل اساسی کار می‌کنند: برای بالا رفتن، یک پمپ روغن را به داخل سیلندر هل می‌دهد و پیستون را (که ماشین بالابر را هل می‌دهد) به سمت بالا به حرکت در می‌آورد. برای پایین رفتن، دریچه باز می‌شود و روغن اجازه می‌یابد دوباره به داخل مخزن برود و با استفاده از نیروی جاذبه واگن بالابر به عقب رانده می‌شود.

با بسته شدن شیر، روغن فقط می‌تواند از مخزن به داخل سیلندر برود. وقتی شیر باز است، روغن فقط می‌تواند از سیلندر به داخل مخزن برود.

کنترل های موجود در کابین آسانسور باعث کار پمپ می شود و روغن را به حرکت در می‌آورد. با رسیدن به کف، پمپ خاموش می‌شود و بالابر در بالای پیستون قرار می‌گیرد و روغن آن را در سیلندر گیر می‌اندازد.

موقعیت، اندازه و عملکرد سیلندر می‌تواند یکی از دو گزینه “خالی” یا “بدون سوراخ” باشد.

سیستم هیدرولیک در آسانسورهای هیدرولیکی چگونه کار می کند ؟

• تبدیل لنرژی مکانیکی به قدرت سیال تحت فشار بویسله پمپ ها
• انتقال سیال تا نقطه مورد نظر توسط لوله ها و شلنگ ها
• کنترل فشار، جهت و جریان سیال توسط شیرها
• انجام کار توسط جک

به مجموع عوم ۴ گانه بالا مدار هیدرولیک گویند.

مزایای آسانسور هیدرولیک چیست؟

1. برخورداری از ضریب ایمنی بالا ( عدم وجود احتمال سقوط بخاطر استفاده از جک )
2. فاقد وزنه تعادل میباشد ( فضایی در حدود ۱۳% به فضای مفید ساختمان اضافه خواهد شد )
3. کاهش بار اضافی در راس چاه آسانسور ( حذف موتورخانه در بالای ساختمان ) کاهش محاسبات فنی در ستونهای جانبی چاه در نتیجه باعث کاهش هزینه ساخت
4. کاهش قابل ملاحظه سازه فلزی ( آهن کشی ) در چاه آسانسور که خود باعث کاهش وزن ساختمان نیز می گردد
5. جابجایی بار با ظرفیت بالا
6. استفاده از کابینهای تمام شیشه ای گرد ( ۳۶۰ درجه ) در جک مستقیم
7. صرفه جویی در مصرف برق آسانسور ( در حدود ۴۰% )
8. نیروی پایین آمدن آسانسورهای هیدرولیک با استفاده از نیروی جاذبه زمین می باشد ( موتور خاموش )
9. برخورداری از حرکت یکنواخت و نداشتن صدا جین حرکت آسانسور و در درون کابین و داخل طبقات ( بدلیل حذف کادر وزنه ) که موجب آرامش خاطر ساکنین در آپارتمانها می باشد.
10. دسترسی آسان سرویس کار آسانسور به موتور خانه در زمان سرویس و مواقع اضطراری
11. حذف موتور خانه در راس پاه صدای استارت موتور باعث آلودگی صوتی برای ساکنین بالاترین طبقه از بین خواهد رفت.
12. طول عمر زیاد قطعات و استهلاک کم به دلیل کاهش قطعات متحرک
13. امکان تنظیم سرعت بوسیله شیر کنترل هیدورلیکی که به مراتب کم هزینه تر و ایمن تر از آسانسورهای کششی VVVF می باشد.
14. امکان افزایش فضای کابین به علت حذف کادر وزنه در ساختمانهایی که طراحی چاه آسانسور آنها براساس آسانسورهای کششی شده
15. موتورخانه در کف ساختمان و قابلیت انتقال آن تا شعاع ۱۲ متری از چاه آسانسور
16. توقف ملایمتر و هم تراز تر کابین در طبقات
17. شیر سلونوئیدی در صورت قطع برق با یک باطری فعال شده و باعث پایین آمدن آسانسور در سر اولین طبقه میگردد. علاوه بر این شیرها، مکانیزمی وجود دارد که می توان کابین را به صورت دستی از روی پاورپوینت به سمت پایین هدایت کرد

آسانسور هیدرولیک چه محدودیت هایی دارد؟

• محدودیت در ارتفاع
• سرعت کم به علت پمپاژ روغن هیدرولیک در جک

انواع آسانسور هیدرولیک

انواع آسانسور هیدرولیک

آسانسور هیدرولیک چاهک دار

همانطور که از اسم این آسانسور مشخص است، در آسانسور هیدرولیک چاهک دار باید قسمت پایینی کابین آسانسور روی یک پیستون نصب می شود و داخل سیلندر حرکت کند. این سیلندر در زمین زیر آسانسور در چاهکی با عمقی برابر با ارتفاع آسانسور رفت و آمد می کند.
کابین این آسانسور از طریق پمپاژ مایع هیدرولیک داخل سیلندر، بالا می رود و زمانی که مایع به مخزن بر می گردد، به سمت پایین حرکت می کند. هنگام نصب آسانسور هیدرولیک چاهک دار باید مواردی مثل سطح بالای آب، سنگ و بستر نامناسب در نظر گرفته شوند؛ گاهی اوقات وجود این موانع موجب بروز مشکلاتی در زمان نصب می شوند.

آسانسور هیدرولیک بدون چاهک

آسانسور هیدرولیک بدون چاهک نیازی به چاهک ندارد و برای ساختمان هایی که در زمین های ناپایدار، مرطوب یا صخره ای بنا می شوند، مناسب است. کابین این آسانسور توسط یک جفت سیلندر استوانه ای که در طرفین آسانسور و زیر کابین نصب می شوند و روی کف بتنی محکم شده اند، بالا و پایین می رود.

در آسانسورهای هیدرولیک بدون چاهک حرکت آسانسور از طریق پیستون هایی با عملکرد مستقیم صورت می گیرد.

آسانسور هیدرولیک طنابی

در آسانسور هیدرولیک طنابی از ترکیب طناب و قدرت هیدرولیک برای حرکت کابین استفاده می شود. در این آسانسورها، پیستون به چرخ دنده ای که یک طناب از میان آن می گذرد، متصل است. یک سر پیستون به کابین و سر دیگر به انتهای مسیر کشش وصل می شود.

آسانسور هیدرولیکی طنابی نیازی به سیلندر ندارد و می تواند تا ارتفاع هجده متر بالا برود؛ البته قدرت سیستم طنابی می تواند حرکت آسانسور را به نسبت ۲:۱ برساند. در این آسانسورها گاورنر وجود ندارد و در صورت پاره شدن طناب، کابین سقوط می کند.

آسانسور هیدرولیک بدون اتاق

آسانسور هیدرولیک بدون اتاق یا روملس دارای تجهیزات هیدرولیک نیست و آسانسور روی کف چاه قرار می گیرد. در این آسانسور، کنترلر پشت یک کابینت که روی دیوار نزدیک آسانسور قرار دارد، نصب می شود. آسانسور بدون اتاق را می توان در زمان کوتاه نصب کرد و هزینه ساخت آن بسیار مقرون به صرفه است.

نحوه طراحی و اجرا آسانسور هیدرولیک چگونه است؟

نحوه طراحی و اجرا آسانسور هیدرولیک چگونه است؟

آسانسور هیدرولیک یکی از ایمن ترین آسانسورهای خانگی بوده و در شرایط اضطراری مثل آتش سوزی و زلزله از جمله آسانسورهای قابل اعتماد است. برای نصب آسانسور هیدرولیک به فضایی در داخل ساختمان یا بیرون از ساختمان نیاز است تا بتوان محورها و سیم کشی را برای آن انجام داد. در زمان اجرا و طراحی آسانسور هیدرولیک نکات زیر را مدنظر داشته باشید.

حفر چاهک: اولین گام در نصب آسانسور هیدرولیک، حفر چاهک است. چاهک باید چند متر زیر فوندانسیون یا طبقه همکف حفر شود. بعد از حفر چاهک لازم است که سوراخی نیز برای قرار گرفتن سیلندر پیستون در نظر گرفته شود. بعد از حفر چاهک و فضای سیلندر، باید بتن ریزی انجام شود.

ساخت مسیر کشش: مسیر کشش را می توان مدولار و به صورت یکپارچه یا در محل آسانسور ساخت. پس از ساخت مسیر کشش باید سیلندر، پیستون و پمپ را نصب کرد. پمپ یا در چاهک آسانسور یا در فضایی جداگانه نصب می شود و بعد از مونتاژ به پیستون متحرک متصل می شود.

ایمن سازی آسانسور هیدرولیک: بعد از نصب مسیر کشش و اتصال پمپ به پیستون باید کابین آسانسور و اتصال هیدرولیک، ایمن شود. همچنین درب های قفل شونده و خودکار، کنترل کننده دما، چراغ های اضطراری و هشداردهنده ها نیز باید نصب شوند.

انواع موتورآسانسور هیدرولیک

انواع موتورآسانسور هیدرولیک

در آسانسورهای هیدرولیکی نیروی محرکه توسط موتور آسانسور تأمین می شود و با استفاده از فشار روغن کار می کند. موتور آسانسور هیدرولیکی به توان زیادی برای حرکت نیاز دارد و به دو دسته تقسیم می شود:

موتور هیدرولیکی مغروق در روغن: این موتور در پاور یونیت نصب می شود و کاملا بدون صدا است. مصرف برق در این نوع موتور پایین بوده و از آن در آسانسورهار هیدرولیکی خانگی، خودرو بر و فروشگاهی استفاده می شود.

موتور هیدرولیکی خشک: این موتور با برق تک فاز و سه فاز کار می کند و معمولا از آن در آسانسورهای هیدرولیکی استفاده می شود. موتور هیدرولیکی خشک در بالا یا کنار مخزن پاور یونیت قرار می گیرند.

قطعات و تجهیزات لازم برای آسانسور هیدرولیکی

قطعات و تجهیزات لازم برای آسانسور هیدرولیکی

• پاور یونیت: پاور یونیت ها به دو دسته تک سرعته و دو سرعته و از نظر خروجی روغن به سه نوع مینی، استاندارد و خاص تقسیم می شوند. وظیفه پاور یونیت تأمین نیروی محرکه برای فشار بر روغن و حرکت جک هیدرولیک است.
• موتور هیدرولیک: هنگام انتخاب موتور هیدرولیک باید به ظرفیت آسانسور، ارتفاع رفت و برگشت، سرعت، قطر و تعداد سیلندرها، نحوه اتصال جک و سیستم تعلیق توجه شود.
• کابین آسانسور: کابین یا اتاقک آسانسور باید مساحت کافی برای حمل افراد یا بار را داشته باشد.
• ریل: ریل های راهنما و اتصالات باید مقاومت کافی در مقابل نیروهای وارده را داشته باشند.
• جک هیدرولیک: جک هیدرولیک دارای دو نوع یک مرحله ای و دو مرحله ای بوده و وظیفه آن اعمال فضار سیال به استوانه و ایجاد نیرو است.
• ضربه گیر: ضربه گیر از توقف ناگهانی کابین یا وزنه تعادل در انتهای مسیر حرکت جلوگیری می کند.
• شیرهای اطمینان و کنترل: شیرهای کنترل کننده در بالای پاور یونیت، محل انتقال روغن به جک و قسمت هایی از لوله انتقال هیدرولیکی نصب می شوند. این شیرها شامل شیر اضطراری برق، شیر ایمنی، شیر سلونودیدی اضطراری، شیرهای تناسبی، شیرهای کنترل و شیرهای قطع و وصل می شوند.
• لوله های انتقال روغن: این لوله ها مانع ایجاد نویز و ارتعاش شده و بخش های مختلف سیستم هیدرولیک را به هم متصل می کنند.
• تابلو فرمان: وظیفه تابلو فرمان دریافت و اجرای دستورات، تأمین ایمنی آسانسور و حفاظت از قطعات مختلف التریکی و مکانیلی است.
• کاراسلینگ یا یوک: وظیفه کاراسلینگ حمل کابین است و از پاراشوت، ستون زیر جک، رولر، کفشک، قلاب تشکیل می شود. هر چقدر طراحی کاراسلینگ از ظرافت بیشتری برخوردار باشد، لرزش و صدای کابین کمتر می شود.
• از دیگر قطعات آسانسور هیدرولیک می توان به درب آسانسور، تانک یا مخزن روغن، پمپ و روغن اشاره کرد.

سرعت آسانسور هیدرولیک براساس استاندارد چقدر می باشد؟

سرعت آسانسور هیدرولیک براساس استاندارد چقدر می باشد؟

سرعت استاندارد آسانسور هیدرولیک یک متر بر ثانیه است و از آن بیشتر در ساختمان های ۵ تا ۶ طبقه استفاده می شود.

محل قرار گیری موتور آسانسور هیدرولیک کجاست؟

محل قرار گیری موتور آسانسور هیدرولیک

آسانسور هیدرولیکی نیز همانند آسانسورهای کششی بسته به محل قرار گیری سیستم محرکه نام گذاری های مختلفی دارند. سیستم انتقال نیرو در بعضی از آسانسورهای هیدرولیک به صورت ترکیبی از هیدرولیک و کششی طراحی و اجرا می شود.‏

در نهایت موتور و تجهیزات نصب آسانسور هیدرولیک را نمی توان بطور مشخصی تعیین کرد و بسته به هر نوع، طراحی و فضای نصب می تواند تغییر داشته باشد.

موارد مهمسرعت آسانسور هیدرولیک براساس استاندارد چقدر می باشد؟

موارد مهم در طراحی آسانسور هیدرولیک

ابعاد چاه آسانسورهیدرولیک

محل نصب پاورپوینت که میتواند در شعاع ۱۲ متری سیلندر هیدرولیک قرار داشته باشد نا گفته نماند که بایستی سعی گردد که این فاصله در حداقل ممکنه نگهداری شود تا افت فشار بعلت اصطحکاک داخل لوله و خشمهای آن به حداقل برسد.

• ظرفیت
• سرعت کابین
• فاصله بالای کابین تا زیر سقف ( over head)
• عمق چاه
• محدودیت برای حفر پاله جک وجود دارد یا خیر ؟

سخن پایانی

در آسانسور هیدرولیک، جک هیدرولیکی موجب حرکت کابین می شود و دارای انواع آسانسورهای هیدرولیکی چاهک دار، بدون چاهک، طنابی و بدون اتاق می شود. از مزایا این آسانسورها می توان به ضریب ایمنی بالا، طول عمر زیاد قطعات، امکان تنظیم سرعت، عدم نیاز به موتورخانه، دسترسی آسان سرویس کار، صرفه جویی در مصرف برق و توقف ملایم اشاره کرد.

تجهیزات و قطعات آسانسور هیدورلیکی عبارتند از جک هیدرولیکی، پاور یونیت، موتور هیدرولیکی، شیرهای کنترل و اطمینان، تابلو فرمان، کاراسلینگ، لوله های انتقال روغن، درب هیدرولیک، کابین، ضربه گیر و ریل. آسانسورهای هیدرولیک دارای محدودیت در ارتفاع و سرعت پایین هستند و معمولا در ساختمان های ۵ تا ۶ طبقه استفاده می شوند.

وسایل کمک حرکتی سالمندان

ناتوانی و مشکلات حرکتی با افزایش سن افزایش می‌یابند. ابزارهای کمک حرکتی چون عصاها (canes)، چوب‌های زیربغل (crutches) و واکرها برای افزایش حمایت از بیمار، بهبود تعادل و همچنین افزایش فعالیت و استقلال به کار می‌روند؛ ولی این ابزارها اثرات بارز عضلانی- اسکلتی و متابولیک نیز دارند. بیشتر بیمارانی که از وسایل کمک حرکتی استفاده می‌کنند، هیچ‌گاه در مورد استفاده درست از آن‌ها آموزش ندیده‌اند و اغلب وسایلی دارند که نامناسب، آسیب‌دیده، یا دارای ارتفاع نادرست هستند. انتخاب وسیله مناسب، به قدرت، تحمل، تعادل، عملکرد شناختی و اقتضای محیطی بیمار بستگی دارد. عصاها به توزیع مناسب وزن در شرایطی که اندام تحتانی ضعیف یا دردناک است کمک می‌کنند، با افزایش سطح اتکای بدن، پایداری را بهبود می‌بخشند و برای بهبود تعادل، اطلاعاتی در مورد ویژگی‌های لمسی سطح زمین در اختیار بیمار قرار می‌دهند. چوب‌های زیربغل برای افرادی مناسب هستند که نه تنها برای تعادل که برای تحمل وزن خود و افزایش نیروی محرکه نیاز به استفاده از بازوهای خود دارند. واکرها در افرادی که ضعف اندام تحتانی یا تعادل ضعیف دارند، پایداری را بهبود می‌بخشند و با افزایش سطح اتکای بیمار و حمایت از وزن وی، حرکت بهتر بیمار را تسهیل می‌کنند. واکرها در مقایسه با عصاها نیاز به توجه بیشتری دارند و استفاده از پله‌ با آن‌ها دشوار است. ارتفاع دسته عصا یا واکر باید هنگامی که بیمار ایستاده و بازوهایش به راحتی در کنار بدن قرار گرفته‌اند، تا چین مچ دست باشد. عصا باید در سمت مقابل اندام تحتانی ضعیف یا دردناک گرفته شود و همزمان با پای مقابل حرکت کند. پزشکان باید به طور منظم وسایل کمک حرکتی بیمار را ارزیابی کنند تا از ارتفاع، تناسب و نگهداری صحیح آن اطمینان حاصل کنند و به بیمار در مورد نحوه درست استفاده از وسیله مشاوره ارایه دهند.

در حال حاضر در حدود 1/6 میلیون از بزرگسالان جامعه آمریکا از وسایل کمک حرکتی شامل عصاها، واکرها و چوب‌های زیربغل استفاده می‌کنند و دوسوم این افراد بیش از 65 سال سن دارند. پیش‌بینی می‌شود که با افزایش تعداد بالغین مسن‌تر در جامعه و افزایش تعداد بالغینی که مبتلا به بیماری‌های مزمن هستند، ناتوانی و در پی آن مشکلات حرکتی بیش از این گسترش یابد. از بالغین بالای 65 سال، 10 درصد از عصا و 6/4 درصد از واکر استفاده می‌کنند.

وسایل کمک حرکتی

وسایل کمک حرکتی جهت افزایش سطح اتکا، بهبود تعادل و پایداری یا کاهش فشار وزن بدن از روی اندام‌های تحتانی برای بهبود درد مفصل یا جبران ضعف یا آسیب تجویز می‌شوند. اهداف استفاده از وسایل کمک حرکتی عبارتند از: بهبود حرکت مستقل، کاهش ناتوانی، تاخیر کاهش عملکردها و کاهش بار مراقبت. بیمارانی که از وسایل کمک حرکتی استفاده کرده‌اند، اعتماد به نفس و احساس امنیت‌شان افزایش یافته که این امر باعث افزایش سطح فعالیت و استقلال آن‌ها شده است. استفاده از وسایل کمک حرکتی ممکن است مزایای فیزیولوژیکی چون بهبود عملکرد قلبی- تنفسی، افزایش جریان خون و پیشگیری از پوکی استخوان نیز داشته باشد. به هر صورت، در مورد ارزیابی پیامد استفاده از وسایل کمک حرکتی خاص بر روی حرکت و کاهش زمین خوردن، مطالعات باکیفیت، اندک هستند.

وسایل کمک حرکتی نیاز به تمرکز و هماهنگی عصبی‌- حرکتی و عضلانی- اسکلتی دارند و ممکن است حتی سبب افتادن یا آسیب شوند. با این‌که استفاده از وسایل کمک حرکتی ممکن است تنها نشان‌دهنده ضعف عضلانی یا اختلال تعادل باشد، خود وسیله کمک حرکتی نیز ممکن است سبب افزایش خطر افتادن شود. عمل بلند کردن و جلو بردن وسیله کمک حرکتی ممکن است منجر به ناپایداری نیروهای بیومکانیکی شود و به دلیل تمرکز فرد روی کنترل وسیله، تعادل وی به هم بخورد. از طرفی خود وسیله ممکن است با حرکات اندام در حین بازیافتن تعادل تداخل کند. فشار مکرر وارده توسط وسایل کمک حرکتی روی مفاصل اندام فوقانی می‌تواند سبب آسیب‌دیدگی تاندون‌ها، استئوآرتریت و سندرم تونل کارپال شود.

بیشتر افراد در مورد نحوه استفاده مناسب از عصا آموزش ندیده‌اند و تا 70 عصاها معیوب، آسیب‌دیده یا دارای ارتفاع نادرست هستند. مطالعات نشان داده‌اند که بیشتر افراد وسایل کمک حرکتی‌شان را خودشان یا به توصیه اقوام و دوستان تهیه کرده‌اند. تنها یک‌سوم بیماران وسیله خود را از طریق متخصصان دریافت نموده و تنها 20 در مورد چگونگی استفاده از آن‌ها آموزش دیده‌اند. مشکلاتی که در مطالعات مربوط به ارزیابی وسایل کمک حرکتی در بیش از نیمی از موارد مشخص شده‌اند، عبارتند از: ارتفاع نادرست (بسیار بلند)، استهلاک (شامل کلاهک لاستیکی یا دستگیره شل)، و وضعیت بدنی یا نحوه استفاده نادرست (شامل نحوه راه رفتن نادرست، یا گرفتن وسیله در سمت نادرست) بودند. در نتیجه، عواقب استفاده نامناسب از وسایل کمک حرکتی و آموزش ناکافی در این مورد، 50-30 بیماران مدت کوتاهی پس از گرفتن وسیله کمک حرکتی، استفاده از آن را قطع می‌کنند. انتخاب وسیله مناسب و آموزش توسط متخصصان به منظور افزایش تحرک و کاهش ناتوانی اهمیت دارد.

عصاها

عصاها می‌توانند به برداشتن وزن از روی اندام تحتانی ضعیف یا دردناک و بهبود تعادل از طریق افزایش سطح اتکا کمک کنند و جهت افزایش تعادل، اطلاعاتی در مورد ویژگی‌های لمسی سطح زمین در اختیار فرد قرار دهند. همچنین عصا‌ها با بهبود توانایی عملکردی و اعتماد به نفس گزارش‌شده توسط خود بیماران همراه بوده‌اند. با این‌که انواع مختلفی از عصاها در دسترس است، شواهد کمی در مورد برتری نوع خاصی از آن‌ها نسبت به بقیه وجود دارد.

عصاهای استاندارد

عصای استاندارد یا عصای صاف (شکل 1) معمولاً از چوب یا آلومینیوم ساخته شده و ارزان‌قیمت و سبک است. عصای آلومینیومی امکان تنظیم ارتفاع هم دارد. عصای استاندارد در فردی که برای تحمل وزن نیاز به اندام فوقانی ندارد، می‌تواند به تعادل کمک کند.

عصای خمیده

عصای خمیده (شکل 2) وزن بیمار را در راستای عصا پخش می‌کند. عصای خمیده برای بیمارانی مناسب است که گاهی اوقات نیاز دارند اندام فوقانی‌شان وزن را تحمل کند؛ مانند افرادی که به دلیل درد ناشی از استئوآرتریت زانو یا لگن در راه رفتن مشکل دارند.

عصاهای چهارپایه

عصای چهارپایه (که معمولاً به آن quad cane اطلاق می‌شود)، عصایی با چهار پایه است که سطح اتکای بزرگ‌تری ایجاد می‌کند و امکان تحمل وزن بیشتر توسط اندام فوقانی را فراهم می‌نماید. همچنین هنگامی که بیمار نیاز به استفاده از دستان خود دارد می‌تواند به تنهایی روی زمین بایستد و لذا خصوصاً برای بیماران همی‌پلژیک مفید است. البته برای استفاده مناسب باید همه چهار نقطه عصا به طور همزمان با زمین در تماس باشند.

دسته‌ها

یک عصای استاندارد معمولاً دسته‌‌ای چتری دارد که به دلیل فشار روی کف دست ممکن است خطر سندرم تونل کارپال را افزایش دهد. دسته‌ تفنگی که به دلیل شباهت به ته قنداق تفنگ این نام به آن اطلاق می‌شود، دسته‌ای صاف است که بیش از همه در عصاهای خمیده به کار می‌رود. دسته‌ی تفنگی فشار را در تمام دست از عضلات ناحیه تنار تا هیپوتنار توزیع می‌نماید و فشار کمتری روی کف دست وارد می‌کند. بنابراین خطر سندرم تونل کارپال را کاهش می‌دهد. دسته‌های مخصوصی که در آن‌ها ناودان مخصوص برای انگشتان و شست تعبیه شده در حال حاضر در دسترس هستند. این دسته‌ها بیمار را به استفاده از عصا در دست درست تشویق می‌کنند.

چوب‌های زیربغل

عصا‌های زیربغل (که منحصر به زیربغلی نیستند و بهتر است عنوان «عصاهای دارای تکیه‌گاه علاوه بر کف دست» به آن‌ها اطلاق شود) برای بیمارانی مناسبند که نه تنها برای تعادل که برای تحمل وزن و نیروی محرکه نیز نیاز به استفاده از بازوهای خود دارند. یک عصای زیربغل می‌تواند 80 وزن بدن را حمایت کند و دو عصای زیربغل 100 وزن بدن را حمایت می‌نمایند. البته عصای زیربغل نیاز به مصرف انرژی و قدرت قابل توجه شانه و بازو دارند که این امر آن‌ها را برای افراد سالمند و نحیف نامناسب می‌کند.

چوب‌‌دستی‌های زیربغلی ساده

چوب‌‌دستی‌های زیربغلی ساده (axillary crutch) (شکل 4) ارزان هستند و وزن بدن را در حرکت تحمل می‌کنند، ولی ممکن است استفاده از آن‌ها طاقت‌فرسا و مشکل باشد. اگر اندازه چوب‌های زیربغلی ساده نادرست باشد، می‌تواند روی اعصاب و شریان آگزیلاری فشار وارد کند.

چوب‌دستی‌های ساعد

چوب‌دستی‌های ساعد (lofstrand) (شکل 5) یک دستبند به دور ابتدای ساعد و یک دستگیره در پایین خود دارند که اندام فوقانی دو طرف را در مواقع نیاز به تحمل وزن حمایت می‌کند. این امر به بیمار اجازه می‌دهد که بدون نیاز به انداختن چوب، دست‌هایش آزاد باشد که این مساله استفاده از آن را به خصوص بر روی پله‌ها راحت‌تر می‌کند.

چوب‌دستی‌های سکودار

چوب‌دستی‌های سکودار (platform crutches)، برای کل ساعد صفحه‌ای افقی فراهم می‌کنند که به جای دست برای تحمل وزن به کار می‌رود. این عصا‌ها برای بیمارانی که شکستگی‌های آرنج دارند یا دست یا مچ دست‌شان ضعیف است، مفید هستند.

واکرها

واکرها در بیمارانی که ضعف اندام تحتانی یا تعادل ضعیف دارند، پایداری را بهبود می‌بخشند و با افزایش سطح اتکای بیمار و حمایت وزن وی، حرکت بهتر را تسهیل می‌کنند. البته، تنظیم حرکات با آن‌ها ممکن است مشکل باشد. واکرها همچنین ممکن است سبب وضعیت‌گیری نامناسب پشت و کاهش امکان مانور چرخشی بازو شوند. استفاده از واکر نسبت به عصا به توجه بیشتری نیاز دارد و حرکت در پله‌ها هم با استفاده از واکر دشوارتر است.

واکر استاندارد

واکر استاندارد (شکل 6) پایدارترین واکر است، ولی سبب کاهش سرعت راه رفتن می‌شود. زیرا بیمار برای برداشتن هر قدم باید واکر را به طور کامل از زمین بلند کند. این وسیله در بیماران دچار آتاکسی مخچه‌ای مفید است، ولی استفاده از آن ممکن است در بیماران سالمند و نحیف مبتلا به کاهش قدرت قسمت فوقانی بدن مشکل باشد.

واکر دارای چرخ جلو

واکر دارای چرخ جلو(شکل 7)، که به آن واکر دوچرخ نیز می‌گویند، کمتر از واکرهای استاندارد پایدار است؛ ولی الگوی راه رفتن طبیعی‌تری فراهم می‌کند و برای بیمارانی که قادر به بلند کردن واکر استاندارد نیستند بهتر است. در بیماران دچار پارکینسونیسم، واکرهای دارای چرخ جلو انجماد حرکت را در مقایسه با واکرهای استاندارد کاهش می‌دهند.

واکر چهارچرخ

واکرهای چهارچرخ (شکل 8) برای بیمارانی که عملکرد بهتری دارند و برای تحمل وزن نیازی به واکر ندارند مفید است. با این که به جلو راندن واکر چهارچرخ راحت‌تر است، این وسیله برای بیمارانی که مشکلات تعادلی قابل توجه یا اختلال شناختی دارند مناسب نیست زیرا ممکن است به طور غیرمنتظره‌ای به جلو حرکت کند و منجر به زمین خوردن شود. واکرهای چهارچرخ معمولاً همراه با صندلی و سبد هستند که این مساله باعث شهرت آن‌ها شده است ولی باید با احتیاط استفاده شوند. پیش از این که بیمار بنشیند حتماً باید ترمزها فعال باشند و واکر چهارچرخ در مقابل دیوار یا جسمی سفت قرار گرفته باشد. این وسیله خصوصاً برای کسانی که لنگش، بیماری تنفسی، یا نارسایی احتقانی قلب دارند و نیاز به توقف حرکت یا نشستن جهت استراحت دارند، مناسب است.

انتخاب وسیله مناسب

جدول 1 مزایا و معایب وسیله‌های کمک حرکتی مختلف را نشان می‌دهد و اسامی بیماری‌های مختلفی را که هر وسیله در آن‌ها می‌تواند مفید باشد نشان می‌دهد. انتخاب وسیله مناسب به قدرت، تحمل، عملکرد تعادلی، عملکرد شناختی، بینایی و اقتضائات محیطی بستگی دارد. شکل 9 بر اساس نیاز بیمار به استفاده از یک یا هر دو اندام فوقانی برای حفظ تعادل یا تحمل وزن و تواتر این نیاز، الگوریتمی را برای انتخاب وسیله کمک حرکتی نشان می‌دهد. اگر بیمار نیازمند تحمل مداوم وزن باشد، واکر استاندارد بهتر است چون پایداری بیشتری دارد. اگر بیمار نیاز به کمک در تحمل وزن داشته باشد (ولی نه به طور مداوم)، واکر دارای چرخ جلو کافی است. این مطلب باید همواره مد‌ نظر باشد که بهترین انتخاب برای بیمارانی که نمی‌توانند به طور مطمئن راه بروند یا کسانی که ضعف شدید اندام تحتانی دارند، صندلی چرخ‌دار است.

دستورالعمل برای بیماران

ارتفاع درست و مناسب بودن وسیله

ارتفاع درست عصا یا واکر تا چین مچ دست بیمار است، که در شرایطی اندازه‌گیری می‌شود که بیمار راست ایستاده و بازوانش به راحتی در کنار بدن قرار گرفته‌اند. وقتی بیمار وسیله را در این ارتفاع به دست می‌گیرد، به طور طبیعی آرنجش 30-15 درجه خم می‌شود. ارتفاع درست چوب‌دستی زیربغلی ساده باید به اندازه فاصله 5-4 سانتی‌متری زیر آگزیلا تا زمین باشد و حدود 5 سانتی‌متر از کنار و 15 سانتی‌متر از جلو با پا فاصله داشته باشد. موقعیت دسته باید در جایی باشد که در آن آرنج 30 درجه خم شده است. چوب‌دستی‌های ساعد نیز در حالتی که آرنج 30-15 درجه خم است، استفاده می‌شوند و دستبند آن باید 4-5/2 سانتی‌متر زیر اوله‌کرانون قرار گیرد؛ در حالی که انتهای تحتانی عصا با فاصله 5 سانتی‌متر در کنار و با فاصله 15سانتی‌متر در جلوی پا قرار گرفته باشد. برای تعیین ارتفاع مناسب برای چوب‌دستی‌های سکودار بیمار در حالی که آرنجش 90 درجه خم است می‌ایستد و طول ساعد تا زمین اندازه‌گیری می‌شود.

استفاده مناسب

عصا باید در سمت مقابل اندام تحتانی ضعیف یا دردناک قرار گیرد و همزمان با پای مقابل حرکت داده شود. هنگام استفاده از واکر، هر دو پا باید بین پایه‌ها یا چرخ‌های عقبی آن قرار گیرند. هنگام استفاده از عصا یا واکر، وضعیت بدن باید صاف باشد و به سمت جلو یا طرفین خم نشده باشد. بیماران باید به آهستگی بچرخند و نباید وسیله را در هنگام چرخش از زمین جدا کنند. در پیمودن پله‌ها بیماران دچار نقص یک‌طرفه اندام تحتانی باید هنگام بالا رفتن، ابتدا اندام سالم و هنگام پایین آمدن ابتدا اندام ضعیف را جلو ببرند. یکی از راه‌های به خاطر سپردن این ترتیب عبارت «بالا با خوب، پایین با بد» است.

پایش

تمام بیماران باید در هنگام استفاده از وسیله کمک حرکتی خود تحت نظر گرفته شوند. متخصصان باید به طور منظم وسیله را از نظر مناسب بودن و نگهداری وسیله شامل ارتفاع مناسب، وضعیت مناسب پاها، چرخ‌ها، انتها‌ها و دستگیره‌ها ارزیابی کنند. بیمارانی که اختلالات راه رفتن یا تعادل، ناتوانی جدید یا اشکال در استفاده از وسیله خود دارند از ارجاع به فیزیوتراپیست سود می‌برند.

کادر 1. توصیه‌های کلیدی برای طبابت
توصیه‌های بالینی	درجه شواهد
وسایل کمک حرکتی می‌توانند برای بهبود تعادل، کاهش درد، و افزایش حرکت و اعتماد به نفس تجویز شوند.	C
چون بیشتر بیماران وسایل کمک حرکتی خود را بدون توصیه یا دستورالعمل متخصص تهیه می‌کنند، وسایل کمک حرکتی باید به طور منظم از نظر نحوه استفاده و مناسب بودن ارزیابی شوند.	C
وقتی برای تعادل یا تحمل وزن تنها یک اندام فوقانی مورد نیاز است، عصا ترجیح داده می‌شود. اگر هر دو اندام فوقانی مورد نیاز باشند، چوب‌های زیربغل یا واکر مناسب‌تر هستند.	C
ارتفاع مناسب عصا یا واکر در سطح چین مچ دست بیمار است، که در حالتی که بیمار راست ایستاده و بازوهایش به راحتی در کنار بدن قرار گرفته‌اند اندازه‌گیری می‌شود. وقتی وسیله در این ارتفاع قرار می‌گیرد، آرنج بیمار به طور طبیعی با زاویه 30-15 درجه خم می‌شود.	C
A: شواهدبیمارمحور قطعی با کیفیت مطلوب؛ B: شواهد بیمارمحور غیرقطعی یا با کیفیت محدود؛ C: اجماع، شواهد بیماری‌محور، طبابت رایج، عقیده صاحب‌نظران یا مجموعه موارد بالینی.

 

 

جدول1. مقایسه وسایل کمک حرکتی
وسیله کمک حرکتی	مزایا	معایب	مثال‌هایی از بیماری‌هایی که در آن‌ها اندیکاسیون استفاده دارند
عصاها
عصای استاندارد (صاف)	بهبود تعادل؛ قابلیت تنظیم	نباید برای تحمل وزن استفاده شود؛ دسته چتری ممکن است سبب سندرم تونل کارپال دست شود.	آتاکسی خفیف (حسی، وستیبولار یا چشمی)؛ آرتریت خفیف
عصای خمیده	مناسب برای تحمل وزن متناوب؛ دسته تفنگی فشار کمتری را روی کف دست وارد می‌کند.	معمولاً نادرست استفاده می‌شود (به سمت عقب)	آرتریت متوسط
عصای چهارپایه	افزایش سطح اتکا؛ می‌تواند وزن بیشتری را تحمل کند؛ روی پایه‌های خود می‌ایستد.	کمی از عصای مستقیم سنگین‌تر است؛ استفاده درست از آن و قرار دادن هم‌زمان هر چهارچرخ روی زمین مشکل است.	همی‌پارزی
چوب‌های زیربغل (عصاهای دارای تکیه‌گاه علاوه بر کف دست)
چوب‌دستی زیربغلی ساده	می‌تواند وزن را به طور کامل از روی اندام‌های تحتانی بردارد؛ امکان تحمل 100-80 وزن را فراهم می‌کند؛ قیمت ارزان	یادگیری استفاده از آن مشکل است؛ نیاز به مصرف انرژی و قدرت زیاد دارد؛ خطر تحت فشار قرار گرفتن عصب یا شریان؛ نمی‌توان از دست‌ها استفاده کرد.	شکستگی اندام تحتانی
چوب‌دستی ساعد	دست‌ها بدون نیاز به انداختن عصا آزاد هستند؛ استفاده از آنها خصوصاً روی پله‌ها کمتر طاقت‌فرسا است.	امکان تحمل وزن گاهگاهی را فراهم می‌کند.	پاراپارزی
چوب‌دستی سکودار	برای تحمل وزن به جای دست از ساعد استفاده می‌شود.	یادگیری استفاده از آن مشکل است.	آرتریت روماتویید
واکرها
واکر استاندارد	پایدارترین واکر؛ به راحتی خم می‌شود.	با هر قدم باید بلند شود؛ کُند است، راه رفتن کمتر حالت طبیعی دارد.	میوپاتی شدید؛ نوروپاتی شدید؛ آتاکسی مخچه‌ای
واکر دارای چرخ جلو (دوچرخ)	الگوی طبیعی راه رفتن را حفظ می‌کند؛ نیاز به بلند کردن آن با هر قدم نیست.	منحنی دور زدن آن بزرگ است؛ از واکر استاندارد کمتر پایدار است.	میوپاتی شدید؛ نوروپاتی شدید؛ پاراپارزی؛ پارکینسونیسم
واکر چهارچرخ (rollator)	جلو راندن آن آسان است؛ امکان انعطاف بالا در حرکت؛ منحنی چرخش آن کوچک است؛ معمولاً صندلی و سبد دارد.	برای تحمل وزن نیست؛ از واکرهای با چرخ جلو کمتر پایدار است؛ به راحتی خم نمی‌شود.	آرتریت متوسط؛ لنگش؛ بیماری ریوی؛ نارسایی احتقانی قلب